در چهارمین همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه تاکید شد

تاکید بر همکاری مشترک بین دانشکده های علوم تربیتی و علوم پایه برای تحول در روش های آموزش علوم در دوران ابتدایی

پنج شنبه ۲ اسفندماه چهارمین همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه با مشارکت دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی و معاونت آموزش متوسطه و آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در دانشکده علوم پایه دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی برگزار شد.

1

دکتر حکیم زاده معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش در مراسم افتتاحیه همایش مذکور ضمن بیان تشکر از برگزاری سالیانه همایش پژوهش در آموزش علوم پایه و حمایت معاونت اموزش ابتدایی از این رخداد اموزشی پژوهشی افزود: به نظر می رسد به منظور ارتقا وضعیت آموزش علوم پایه در کشور و کیفیت بخشی آن بایستی بین محققین حوزه های مختلف علوم پایه و علوم تربیتی هم افزایی موثری در این راستا رخ دهد که دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی می تواند کانون این موضوع شده و در همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه شاهد اشتراک اندیشه های نو و فعالیت های صورت گرفته باشیم.  توجه به پژوهش در آموزش علوم پایه می تواند راهگشای دغدغه های موجود در اسناد بالادستی کشور در موضوع علوم پایه باشد هر چند که در این میان بایستی به آموزش های ضمن خدمت معلمان و فراهم کردن زیرساخت های لازم به ویژه مبتنی بر فناوری اطلاعات در خصوص منابع یادگیری نیز اهتمام جدی داشت.

دکتر رسول عبداله میرزائی دبیر چهارمین همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه اظهار داشت: توجه به علوم پایه در کشور می تواند پیش برنده توسعه پایدار مبتنی بر دانش باشد و کاربست علوم پایه در مهندسی نیز می تواند فناوری های پیشرفته را در جهت خدمت به جامعه به ارمغان آورد. لازم به ذکر است که همواره در بیانات مقام معظم رهبری توجه به علوم پایه مورد تاکید واقع شده و خطوط اصلی راهنما برای حرکت در این مسیر تبیین شده است که در تداوم آن اسناد بالادستی کشور از قبیل سند نقشه جامع علمی کشور  و سند تحول بنیادین در آموزش و پرورش تدوین شده است.  لذا کیفیت بخشی آموزش علوم پایه بایستی مدنظر بوده و پژوهش های لازم در این راستا انجام گیرد. رویکردی که علوم پایه را در یک ارتباط معنی دار مفهومی با فناوری از طریق مهندسی و با کاربست ریاضی قرار می دهد تحت عنوان STEM  شناخته می شود که می توان در این راستا از هنر هم سود جست که یادگیری علوم را در این رویکرد با اشتیاق و انگیزش بیشتری برای فراگیران فراهم می نماید.

وی افزود: علوم پایه در توسعه فنا‌وری در هر کشور نقش به سزایی به عهده دارد و از طرف دیگر فراهم کردن موقعیت اشتغال برای فارغ التحصیلان رشته های علوم پایه به سهولت رشته های مرتبط با فناوری و بازار کار در جامعه نیست. در این میان دانش اموزان نیز به اهمیت علوم پایه در فرایند پیشرفت جوامع اشنایی کافی ندارند و به نظر می رسد که این رویکرد با فراهم کردن امکان ارتباط بین علوم پایه و فناوری از طریق مهندسی می تواند ضمن آشنا کردن فراگیران در ارتباط بین این دو حوزه، اشتیاق انها را برای یادگیری معنی دار مفاهیم، در علوم پایه زیاد کرده و با تغییر نگرش نسبت به اهمیت این حوزه دانش، انگیزش کافی را برای آموزش علوم برای انها مهیا نماید. همچنین کاربست ریاضیات در مسیر حرکت علوم به فناوری از طریق مهندسی، مفاهیم انتزاعی ریاضیات را در یک محیط عملی و در ارتباط با فناوری برای فراگیران معنی دار می نماید. لذا ضمن علاقمند تر کردن فراگیران به یادگیری علوم پایه،  انها را در فراهم کردن شرایط لازم برای ایجاد محیط کسب و کار با کاربست علوم پایه در رفع مشکلات روزمره در زندگی مهیاتر می سازد که در آن دانش آموزان بتوانند شرایط نیل به فنآوری و ایجاد محیط کسب و کار را تمرین نمایند.

به گفته میرزایی همایش پژوهش در آموزش علوم پایه تلاش می کند تا با فراهم آوردن فضای تبادل اندیشه های نو و کاربردی در راستای موارد ذکر شده، به کیفیت بخشی آموزش علوم پایه در کشور به ویژه در وزارت آموزش و پرورش کمک نماید. در سال جاری همانند سال گذشته برگزاری همایش با همکاری معاونت آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش انجام شد که ساماندهی امور اجرایی آن در دفتر آموزش دوره اول متوسطه این معاونت انجام گرفت. همچنین معاونت آموزش ابتدایی در این گردهمایی علمی مشارکت داشت که امید  است در سال های آتی نیز، این همکاری با مشارکت بیشتر ادامه داشته و شاهد حضور بقیه مراجع مرتبط به آموزش علوم پایه در وزارت آموزش و پرورش نیز بود. لذا لازم است از همراهی جناب آقای دکتر عبدالرسول عمادی معاونت محترم آموزش متوسطه و سرکار خانم دکتر حکیم زاده معاونت آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش و سرکار خانم مسگرزاده مدیر کل دفتر آموزش دوره اول متوسطه در همراهی با ساماندهی همایش های آموزش علوم پایه و تاکید بر برگزاری همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه هر سال در کشور با دبیرخانه متمرکز در دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی تشکر کنم. علاوه بر آن ضروری است از زحمات سایر مسئولان علمی و اجرایی چهارمین همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه تشکر نمود.

وی افزود: امسال نیز چون سال گذشته دستاوردهای معلمان علوم در طرح درس در همایش ارائه گردید که تداوم آن در سال های بعد می تواند گنجینه ای از تجارب را برای معلمان علوم فراهم نماید که می تواند در آموزش علوم پایه مورد استفاده قرارگرفته و امکان تبادل تجربیات آموزشی را بین معلمین محترم فراهم آورد. به نظر می رسد که در این راستا بایستی برای همایش سال آینده تدبیری نو داشت تا شاهد مشارکت بیشتر معلمان باشیم.

همچنین دکتر معصومه قلخانی دبیر اجرایی چهارمین همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه گفت: دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی با احساس ضرورت نقش آفرینی در پژوهش در آموزش علوم پایه برای همگامی در مسیر پیشرفت کشور و ارتقای کیفیت آموزش علوم پایه، در سال ۱۳۸۴ دوره های کارشناسی ارشد آموزش شیمی، فیزیک و ریاضی را راه اندازی نمود. با فارغ التحصیل شدن دانشجویان تحصیلات تکمیلی، در ۲۸ بهمن سال ۱۳۹۴، اولین همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه به منظور فراهم آوردن فضایی برای تبادل اندیشه در آموزش علوم پایه در این دانشگاه بنا نهاده شد که  در ۷ بهمن ۱۳۹۵ دومین دوره آن و در ۱۵ تا ۱۷ اسفند ماه ۱۳۹۶ سومین دوره ان برگزار گردید. در تداوم این موضوع امسال چهارمین همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه در ۲ اسفند ماه ۱۳۹۷ در دانشکده علوم پایه برگزار شد.

وی افزود: در برنامه کوتاه ای در افتتاحیه همایش با مدیریت آقای دکتر نعمت ا… ارشدی یاد و خاطره شادوران سید مرتضی خلخالی گرامی داشته شد. در این برنامه افزون بر پخش عکس هایی از ایشان و آثار فراوانی که در حوزه آموزش و پرورش بویژه آموزش علوم و از جمله درس شیمی داشتند، با خواندن متنی تلاش های ارزشمند و ماندگاری که آن از استاد بی بدیل به یادگار مانده است، بسیار خلاصه اشاره شد. در این سخنرانی از زنده یاد خلخالی به عنوان “پدر آموزش شیمی ایران” نام برده شد.

4

همچنین دکتر اعظم سادات انارکی فیروز دبیر علمی چهارمین همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه گفت: طبق فراخوان اعلام شده برای ارسال مقالات به دبیرخانه همایش در راستای محورهای ذکر شده، مقالات رسیده به دبیرخانه همایش در کمیته علمی مورد داوری قرار گرفت و مقالات پذیرفته شده طبق برنامه زمان بندی به دو شیوه پوستر و سخنرانی در همایش ارائه گردید که ارزش علمی مقالات ارائه شده به دو شیوه یکسان بود. همچنین به منظور کیفیت بخشی همایش فوق الذکر، کمیته علمی همایش از افراد متخصص در راستای محورهای همایش دعوت به عمل آورد تا به عنوان سخنران مدعو در چهارمین همایش ملی پژوهش در آموزش علوم پایه در روز پنج شنبه ۲ اسفندماه به ارائه سخنرانی بپردازند.

 از جمله این افراد خانم دکتر حکیم زاده (معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش) با عنوان ” آموزش تلفیقی در دوره ابتدایی با تاکید بر علوم و ریاضیات ” ؛ دکتر مجید ملکان با عنوان ” حیطه های احتمالا مغفول در پژوهش آموزش علوم پایه در ایران”؛ دکتر جواد حاتمی با عنوان ” کاربرد فناوری های نوین در آموزش علوم پایه “؛ دکتر فریده حمیدی با عنوان ” نقش و تاثیر بازی های آموزشی در یادگیری مفاهیم علمی ” و دکتر مجید میرزا وزیری با عنوان سخنرانی ” آموزش ریاضی نیازمند تغییری متغییر” سخنرانی کردند.

5

وی افزود: همچنین با توجه به اهمیت دوره های آموزش علوم در دانشگاه به منظور تربیت نیروی انسانی متخصص، امسال در همایش میز گفت و گویی با عنوان “چالش های ایجاد و راه اندازی رشته های آموزش علوم پایه در کشور” با حضور چهار عضو هیات علمی و چهار دانشجوی رشته های کارشناسی پیوسته­ی آموزش فیزیک، آموزش شیمی، آموزش زیست شناسی و آموزش ریاضی از دانشگاه فرهنگیان پردیس شهید بهشتی تهران برگزار شد که شایسته است از زحمات آقای دکتر نعمت ا… ارشدی در مدیریت این موضوع تشکر نمود. امروزه جايگاه كليدي ارزشيابي در فرآيند ياددهي و يادگيري مورد توافق عام است و ارزشيابي به عنوان عنصري اساسي كه در تمامي اركان فرآيند آموزش حضور دارد، همواره مورد تاكيد قرار مي گيرد. در همایش امسال بخشی به عنوان ارزشیابی در آموزش ریاضی اختصاص داده شد تا  برنامه ريزان، کارشناسان و دبيران رياضي به جهت فراهم نمودن شرايط ارزشيابي منطبق با اهداف، رويكردها و محتواي كتابهاي درسي جديدالتأليف به بحث و تبادل نظر بپردازند که شایسته است از زحمات آقای دکتر ابراهیم ریحانی در این موضوع تشکر نمود. همچنین در کنار همایش کارگاه آموزشی کاربردهای نظریه گراف و ترکیبیات در شیمی با مدیریت دکتر مجتبی قربانی برگزار شد که در این راستا از چند تن از دانشمندان این شاخه از کشور چین به عنوان سخنران کلیدی دعوت به عمل آمد تا به ارائه تجربیات خود در این زمینه بپردازند که معروفترین انها پروفسور لی از دانشگاه نانکای بود. ضمنا در این کارگاه اساتیدی از سایر دانشگاه ها نیز حضور داشتند

سرکار خانم مسگرزاده مدیر کل دفتر آموزش دوره اول متوسطه وزارت آموزش و پرورش ضمن ارائه سخنرانی خود با عنوان ” آموزش ریاضیات و علوم تجربی از دیدگاه برنامه درسی ملی” در اختتامیه همایش، به بیان اهمیت رویکردها ، قلمرو ، روش تدریس و ارزشیابی برنامه درسی ملی در آموزش ریاضی  پرداختند. در ادامه ایشان  فرمودند بایستی برونداد همایش های علمی منجر به تغییر معنادار در کیفیت آموزش علوم پایه در کشور شود تا بتوان مسیر تحول در ارتقای کیفی آموزش علوم پایه را با اقتدار پیمود

همچنین در مراسم اختتامیه همایش مذکور پس از بررسی مقالات ارائه شده توسط کمیته داوری مقالات به سرپرستی سرکار خانم دکتر مریم صباغان – از مقالات و طرح درس های برتر و برگزیده که به شیوه سخنرانی و پوستر ارائه شد، با حضور سرکار خانم مسگرزاده و دبیران همایش تقدیر به عمل آمد که بدین شرح است:

در بخش سخنرانی:

طرح درس برتر: طرح درس به روش E 5 با رویکرد STEM در مبحث سلول گالوانی – افسانه ژرفی

سخنرانی برگزیده : تحلیل بازنمایی عددی مفهوم مشتق بر اساس مدل SOLO – سعید حق جو

سخنرانی برگزیده : ارزشیابی، چالشی در آموزش ریاضی – فرزانه فروزانفر

در بخش پوستر:

طرح درس برتر : الکتروشیمی با روش کاوشگری –  احمد قبادی

پوستر برتر: توجه به ماهیت علم در آموزش اثر بخش علوم – مرضیه علی کاظمی

پوستر برتر: مروری اجمالی بر نظریه APOS و کاربرد آن در آموزش ریاضی دوره ابتدایی – مهدی ایزدی

پوستر برگزیده:  برگزیده نمونه ای از برگزاری آزمون عملکردی ریاضی با رویکرد شبیه سازی – اکرم خسروگردی

پوستر برگزیده:  بدفهمی های دانش اموزان در مفاهیم زیست شناسی – پرویز همتی

پوستر برگزیده:  واقعیت افزوده و آموزش – سمیه سادات میر معینی

پوستر برگزیده: اثر بخشی آموزش مسمتر ضمنی و غیر رسمی با روش های فعال بر رفتارهای زیست محیطی – مرضیه افتخاری

به گفته مسئولان این همایش، محققین و معلمین می توانند نکته نظرات خود را از طریق آدرس پست الکترونیکی زیرارسال کنند

ncrbse@srttu.edu

2

7

6