دانشگاه شهيد رجايی یکی از دو دانشگاه تربیت معلم کشور و بنابراین یکی از میراث داران یکصد سال تربیت معلم می باشد. لکن پایه ریزی و سیر تحول دانشگاه از سال ۱۳۵۹ با ادغام  انستيتوهای تكنولوژی تهران بنيان‌گذاری و با عنوان «مركز آموزش عالی فني انقلاب اسلامی» به فعالیت خود ادامه داد و علاوه بر دوره هاي كاردانی و معلم فنی، مجوز برگزاری دوره‌هاي كارشناسی ناپيوسته دبيرفنی را نيز دريافت كرد.

در سال ۱۳۷۲ اين مجموعه با مجوز دفتر گسترش آموزش عالی به دانشكده تربيت دبير فنی و حرفه‌ای تبديل شد و از طريق آزمون سراسری در دو رشته كارشناسی، اقدام به پذيرش دانشجو نمود.

سپس با توجه به امكانات و توانايي‌های موجود، در سال ۱۳۷۶، با ادغام «مركز آموزش عالی» و «دانشكده تربيت دبير فنی و حرفه‌ای» و با تصویب وزارت فرهنگ و آموزش عالی و تأييد شوراي عالی انقلاب فرهنگي به مرتبه دانشگاه ارتقا پيدا نموده و به نام رییس جمهور شهید جمهوری اسلامی ایران، «دانشگاه تربيت دبير شهيد رجايی‌» خوانده شد.