گفتگوی دکتر عبدالله صلواتی، دانشیار و معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهید رجایی با خبرگزاری بین المللی قرآن، درباره جایگاه علمی و فلسفی آیت‌الله حسن‌زاده آملی

عبدالله صلواتی، دانشیار و معاون فرهنگی و اجتماعی دانشگاه شهید رجایی در گفت‌وگو با ایکنا، به سؤالاتی درباره جایگاه علمی و فلسفی آیت‌الله حسن‌زاده آملی پاسخ داد که متن این گفت‌وگو به شرح ذیل است:

ایکنا: آیا می‌توان آیت‌الله حسن‌زاده آملی را به معنای واقعی فیلسوف قلمداد کرد؛ یعنی ایشان تفکر فلسفی داشتند یا خیر؟

اگر فلسفه را دستیابی یا تقرب به حقیقت بدانیم، علامه حسن‌زاده آملی فیلسوف است. اگر فلسفه را تأمل و تفکر اصیل درباره وجود بدانیم علامه حسن‌زاده آملی فیلسوف است. اگر تأمل در اصول فلسفی و بازخوانی و تعمیق و اصلاح آنها در پرتو عرفان و قرآن را کار فلسفی بدانیم، علامه حسن‌زاده آملی به معنای دقیق کلمه فیلسوف است. اگر فلسفه را داشتن طرحی برای تحلیل مسائل اصیل وجودی بدانیم، علامه حسن‌زاده آملی فیلسوف است. اگر فلسفه را تشبه به اله بدانیم این دانشمند ذوفنون، فیلسوف است و اگر فلسفه را معرفت نفس بدانیم این عالم متأله، فیلسوف است.

به نظر می‌رسد طرح ایشان برای دسترسی به حقیقت، پیوستگی برهان و عرفان و قرآن است و مسائل را از دریچه این طرح، رصد، گزارش، تحلیل، تفسیر و تبیین می‌کرد. از این منظر که بنگریم حضور آیات و تجربه‌های شهودی و سلوکی، نه تنها با فلسفه‌ورزی ناسازگاری ندارد، بلکه کمک می‌کند تا فلسفه بتواند به لایه‌های عمیق‌تر هستی نفوذ کند. گفتنی است میراث فلسفی که علامه از خود به‌جا گذاشتند، ظرفیت بالا و قدرتمندی برای طراحی دیدگاه‌های جدید و تحلیل و واکاوی مسائل وجودی و حل مشکلات انسان معاصر دارد.