رتبهبندی جهانی ISC ۲۰۲۲ منتشر شد؛ افزایش حضور دانشگاه‌های جمهوری اسلامی ایران به ۶۳ دانشگاه در رتبهبندی جهانی ISC ۲۰۲۲
بنا بر گزارش اداره روابط عمومی و همکاری‌های علمی بین‌المللی مؤسسه استنادی و پایش علم وفناوری جهان اسلام (ISC) دکتر سید احمد فاضل‌زاده رئیس ISC گفت: رتبهبندی جهانی (ISC World University Rankings) یکی از نظام‌های رتبهبندی است که برای اولین بار در سال ۲۰۱۸ توسط گروه رتبهبندی ISC و براساس تجربه ۱۰ ساله در رتبهبندی دانشگاه ها در سطح ملی و با هدف ارزیابی دانشگاه های کشور و نیز کشورهای اسلامی در سطح جهان صورت گرفته است. در رتبهبندی جهانی ISC 2022 تعداد ۲۴۲۲ دانشگاه از ۱۱۱ کشور و ۶ قاره جهان حضور دارند که سهم جمهوری اسلامی ایران ۶۳ دانشگاه می‌باشد.
جدول زیر دانشگاه‌های حاضر در رتبهبندی را به تفکیک قاره در سال های ۲۰۱۸ تا ۲۰۲۲ نشان می‌دهد.
| تعداد دانشگاه های قاره های مختلف در نظام رتبهبندی جهانی ISC 2022 | |||||
| ۲۰۱۸ | ۲۰۱۹ | ۲۰۲۰ | ۲۰۲۱ | ۲۰۲۲ | قاره |
| ۴۲۸ | ۶۴۶ | ۶۹۱ | ۷۰۵ | ۷۱۴ | اروپا |
| ۴۳۸ | ۷۸۶ | ۸۸۷ | ۹۶۳ | ۱۰۵۷ | آسیا |
| ۲۷ | ۷۰ | ۷۹ | ۸۵ | ۹۶ | آفریقا |
| ۲۴۴ | ۳۶۳ | ۳۷۷ | ۳۸۸ | ۳۸۷ | آمریکای شمالی |
| ۴۳ | ۹۳ | ۱۰۱ | ۱۱۲ | ۱۲۱ | آمریکای جنوبی |
| ۴۰ | ۴۷ | ۴۷ | ۴۷ | ۴۷ | اقیانوسیه |
| ۱۲۲۰ | ۲۰۰۵ | ۲۱۸۲ | ۲۳۰۰ | ۲۴۲۲ | جمع کل دانشگاه |
فاضل زاده اظهار داشت: رتبهبندی دانشگاه‌های جهان توسط ISC بدون خود اظهاری دانشگاهها انجام می‌شود و بر این اساس، پایگاه داده معتبری طی ۵ سال رتبهبندی دانشگاه‌های جهان در این سازمان شکل گرفته است که منبع موثقی جهت سیاست گذاری‌های پژوهشی و ترسیم نقشه راه جهت هدایت دانشگاه‌های ایران و سایرکشورهای اسلامی به سمت دانشگاه‌های تراز جهانی می‌باشد.
روش‌شناسی رتبهبندی ISC
رئیس ISC گفت: مؤسسه استنادی و پایش علم وفناوری جهان اسلام (ISC) به منظور رتبهبندی دانشگاه‌های جهان در معیارهای خود، مهم‌ترین مأموریت دانشگاهها که عبارتند از پژوهش (با وزن ۶۰ درصد)، آموزش (با وزن ۱۰ درصد)، فعالیت‌های بین‌المللی (با وزن ۱۵ درصد) و فناوری و نوآوری (با وزن ۱۵ درصد) را در نظر می‌گیرد و بر این اساس دانشگاهها را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد.
وی افزود: همچنین، تعداد مقالات سلب اعتبار شده (Retractions) دانشگاهها، با نمره منفی محاسبه می‌شود، که در شاخصی تحت عنوان اعتبار منفی (Negative Reputation) آورده می‌شود.
در رتبهبندی دانشگاه‌های جهان ISC، دانشگاه‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرند که حداقل ۸۵۰ مدرک در سالهای ۲۰۱۸-۲۰۲۰ در پایگاه وب آو ساینس به ثبت رسانیده باشند. اطلاعات این رتبهبندی از پایگاه‌های اطلاعاتی USPTO، WOS، InCite گردآوری شده است.
جدول زیر شاخص‌های مورد استفاده در رتبهبندی جهانی ISC نشان داده شده است.
| معیارها و شاخص ها رتبه بندی رتبهبندی جهانی ISC | |||||
| وزن | شاخص | وزن | معیار | ||
| ۲۵ | حجم پژوهش | کمیت | A1 | ۶۰ | پژوهش |
| ۱۵ | تعداد استناد به مقالات | کیفیت | A2 | ||
| ۱ | تاثیر استنادی نرمال شده | کیفیت | A3 | ||
| ۴ | تأثیر استنادی نسبت به کل جهان | کیفیت | A4 | ||
| ۱۵ | تعداد مقالات نشریات برتر | کیفیت | A5 | ||
| ۵ | نسبت دانشجو به عضو هیات علمی | B1 | ۱۰ | آموزش | |
| ۵ | تعداد اعضای هیات علمی پر استناد | B2 | |||
| ۱۰ | تعداد همکاری دانشگاه در انتشار مقالات بین المللی | C1 | ۱۵ | فعالیت بین‌المللی | |
| ۴ | تعداد کشورهای همکار در انتشارات بین المللی | C2 | |||
| ۱ | میزان شهرت دانشگاه | C3 | |||
| ۵- | مقالات سلب اعتبار شده | C4 | |||
| ۱۰ | تعداد پروانه های ثبت اختراع | D1 | ۱۵ | فناوری و نوآوری | |
| ۵ | درصد همانتشاری با صنعت | D2 | |||
جایگاه دانشگاه‌های جهان در رتبهبندی ۲۰۲۲ ISC
فاضل زاده در ادامه گفت: در رتبه بندی جهانی ISC 2022، تعداد ۲۴۲۲ دانشگاه برتر از ۱۱۱ کشور و ۶ قاره دنیا وجود دارند. در این رتبه بندی، سه دانشگاه هاروارد، انستیتو فناوری ماساچوست (MIT) و دانشگاه استنفورد در رتبه های اول تا سوم قرار دارند که به همراه دانشگاه های کالیفرنیا سانفرانسیسکو، جان هاپکینز، پنسیلوانیا، کالیفرنیا لس آنجلس، میشیگان، واشنگتن سیاتل، کالیفرنیا برکلی و کالیفرنیا سندیگو جزء ۱۰ دانشگاه برتر جهان محسوب می شوند.
وی افزود: کشور چین با ۳۷۳ دانشگاه، آمریکا ۳۱۸ دانشگاه، هند ۱۲۰ دانشگاه، ژاپن ۱۱۹ دانشگاه، انگلستان ۱۰۰ دانشگاه، ترکیه ۹۰ دانشگاه، فرانسه ۷۶ دانشگاه، آلمان ۷۳ دانشگاه، برزیل ۷۰ دانشگاه، کره جنوبی ۶۷ دانشگاه، ایران ۶۳ دانشگاه و ایتالیا ۶۲ دانشگاه در این رتبهبندی حضور داشته‌اند.
رئیس ISC در ادامه گفت: بهترین رتبه بین المللی دانشگاه های برتر دنیا در کشورهای آمریکا رتبه یک، انگلستان رتبه ۱۳، چین رتبه ۱۴، کانادا رتبه ۱۸، ژاپن رتبه ۲۴، فرانسه رتبه ۲۵، کره جنوبی رتبه ۲۹، دانمارک رتبه ۳۲، سنگاپور رتبه ۳۴، استرالیا رتبه ۳۹، سوئیس و بلژیک مشترکا رتبه ۴۳، آلمان رتبه ۵۱، هلند رتبه ۵۲، سوئد رتبه ۶۸، اسپانیا رتبه ۷۴، برزیل رتبه ۸۷، تایوان رتبه ۸۸، فنلاند رتبه ۹۷ را کسب کرده اند.
جایگاه جهانی دانشگاه های کشورهای آسیایی
فاضل‌زاده اظهار داشت: در رتبهبندی سال ۲۰۲۲ ISC کشور چین با دانشگاه تسینگ هوا، کشور ژاپن با دانشگاه توکیو و کشور کره جنوبی با دانشگاه ملی سئول به ترتیب در رتبه های ۱۴، ۲۴ و ۲۹ قرار دارند و بهترین رتبه های دانشگاه های آسیا را از آن خود کرده است. بهترین رتبه دانشگاه کشور سنگاپور رتبه ۳۴ و تایوان رتبه ۸۸ در رده های بعد قرار دارند.
جایگاه جهانی دانشگاه های کشورهای اسلامی
وی گفت: در رتبه بندی سال ۲۰۲۲ ISC تعداد ۳۴۷ دانشگاه از ۲۸ کشور اسلامی در رتبه بندی حضور داشتند که ترکیه با ۹۰ دانشگاه و ایران ۶۳ دانشگاه بیشترین تعداد حضور را داشته اند.
رئیس ISC در ادامه گفت: در بین سایر کشورهای اسلامی، مالزی و پاکستان ۲۶ دانشگاه، عربستان سعودی ۲۵ دانشگاه، مصر ۲۳ دانشگاه، اندونزی ۲۰ دانشگاه، مراکش ۱۱ دانشگاه، تونس و نیجریه ۸ دانشگاه، الجزایر ۷ دانشگاه، عراق و اردن و امارات متحده عربی هر کدام ۵ دانشگاه، بنگلادش، لبنان و قطر هرکدام ۴ دانشگاه، قزاقستان ۳ دانشگاه، و سایر کشورهای آذربایجان، بنین، برونئی، کامرون، کویت، عمان، فلسطین، سنگال، سودان و اوگاندا هر کدام با یک دانشگاه در این رتبه بندی قرار گرفته اند.
در میان دانشگاه های برتر کشورهای اسلامی، عربستان سعودی با بهترین رتبه ۱۶۰، مصر در بازه ۴۰۰-۳۵۱، ایران در بازه ۴۵۰-۴۰۱ و پاکستان در بازه ۵۰۰-۴۵۱ بهترین رتبه جهانی را کسب نموده اند.
فاضل زاده گفت: در مجموع، تنها ۸ دانشگاه از میان کشورهای اسلامی دارای رتبه زیر ۵۰۰ بوده اند. این در حالی است که طبق برنامه ۱۰ ساله علم، نوآوری و فنآوری کشورهای اسلامی عضو (OIC مصوب ۲۰۱۷ در قزاقستان) لازم است تا سال ۲۰۲۶، تعداد ۵۰ دانشگاه از کشورهای اسلامی در میان ۵۰۰ دانشگاه برتر دنیا قرار گیرند. به همین دلیل باید تلاش های جدی همراه با تهیه برنامه راهبری و نقشه راه مناسب توسط دانشگاه های این کشورها صورت گیرد تا علاوه بر افزایش تعداد دانشگاه ها رتبه و جایگاه مناسب را در سطح بین المللی کسب نمایند.
حضور دانشگاه های ایران در رتبهبندی جهانی ISC 2022
رئیس ISC گفت: از جمهوری اسلامی ایران ۶۳ دانشگاه در رتبهبندی جهانی ۲۰۲۲ ISC حضور دارند که نسبت به سالهای گذشته رشد چشمگیری داشته است. نمودار زیر حضور دانشگاه های ایران را در طی ۵ سال رتبه بندی جهانی ISC نشان می دهد.
وی افزود: براساس مأموریتهای دانشگاهها، تعداد ۳۲ دانشگاه جامع کشور در این رتبه بندی حضور دارند. دانشگاه های جامع حاضر در این رتبه بندی عبارت از: تهران، تربیت مدرس، شهید بهشتی، شیراز، تبریز، فردوسی مشهد، شهید باهنر کرمان، گیلان، اصفهان، یزد، بوعلی سینا، رازی، سمنان، شهید چمران اهواز، کاشان، کردستان، زنجان، ارومیه، یاسوج، شهید مدنی آذربایجان، بین المللی امام خمینی، خوارزمی، شهرکرد، مازندران، محقق اردبیلی، الزهرا، اراک، لرستان، شاهد، تربیت معلم شهید رجایی، بیرجند، سیستان و بلوچستان می باشند.
این در حالی است که در رتبه بندی ۲۰۲۱ تعداد ۲۵ دانشگاه جامع حضور داشته اند.
رئیس ISC گفت: از دانشگاه های علوم پزشکی نیز ۲۰ دانشگاه حضور داشتند که شامل: دانشگاه های علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی تبریز، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی کرمانشاه، علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، علوم پزشکی بقیه الله، علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی مازندران، علوم پزشکی بابل، علوم پزشکی کرمان، علوم پزشکی کردستان، علوم پزشکی لرستان، علوم پزشکی ارومیه، علوم پزشکی زاهدان، علوم پزشکی سمنان و علوم پزشکی شهرکرد قرار دارند.
این در حالی است که در رتبه بندی ۲۰۲۱ تعداد ۱۷ دانشگاه پزشکی حضور داشته اند.
از دانشگاه های صنعتی نیز ۱۱ دانشگاه شامل: دانشگاه های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی نوشیروانی بابل، صنعتی شاهرود، صنعتی سهند، تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان، صنعتی مالک اشتر و صنعتی شیراز در این نظام رتبه بندی قرار دارند.
حضور دانشگاه های صنعتی در رتبه بندی ۲۰۲۱ تعداد ۹ دانشگاه بوده است.
تعداد و رتبه دانشگاه های ایران در نظام رتبه بندی جهانی ISC در سال ۲۰۲۲
| ردیف | نام دانشگاه | رتبه | ردیف | نام دانشگاه | رتبه |
| ۱ | دانشگاه علوم پزشکی تهران | ۴۰۱-۴۵۰ | ۳۳ | دانشگاه بوعلی سینا | ۱۶۰۱-۱۸۰۰ |
| ۲ | دانشگاه تهران | ۳۴ | دانشگاه علوم پزشکی لرستان | ||
| ۳ | دانشگاه علوم پزشکی ایران | ۶۰۱-۷۰۰ | ۳۵ | دانشگاه رازی | |
| ۴ | دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی | ۳۶ | دانشگاه سمنان | ||
| ۵ | دانشگاه صنعتی شریف | ۳۷ | دانشگاه شهید چمران اهواز | ||
| ۶ | دانشگاه تربیت مدرس | ۳۸ | دانشگاه کاشان | ||
| ۷ | دانشگاه صنعتی امیرکبیر | ۷۰۱-۸۰۰ | ۳۹ | دانشگاه کردستان | |
| ۸ | دانشگاه علوم پزشکی مشهد | ۴۰ | دانشگاه زنجان | ||
| ۹ | دانشگاه صنعتی اصفهان | ۸۰۱-۹۰۰ | ۴۱ | دانشگاه ارومیه | |
| ۱۰ | دانشگاه علوم پزشکی شیراز | ۴۲ | دانشگاه علوم پزشکی ارومیه | ||
| ۱۱ | دانشگاه علوم پزشکی تبریز | ۴۳ | دانشگاه یاسوج | ||
| ۱۲ | دانشگاه علم و صنعت ایران | ۹۰۱-۱۰۰۰ | ۴۴ | دانشگاه شهید مدنی آذربایجان | ۱۸۰۱-۲۰۰۰ |
| ۱۳ | دانشگاه علوم پزشکی اصفهان | ۴۵ | دانشگاه بین المللی امام خمینی | ||
| ۱۴ | دانشگاه شهید بهشتی | ۴۶ | دانشگاه خوارزمی | ||
| ۱۵ | دانشگاه شیراز | ۴۷ | دانشگاه صنعتی سهند | ||
| ۱۶ | دانشگاه تبریز | ۴۸ | دانشگاه شهرکرد | ||
| ۱۷ | دانشگاه فردوسی مشهد | ۱۰۰۱-۱۲۰۰ | ۴۹ | دانشگاه مازندران | |
| ۱۸ | دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه | ۵۰ | دانشگاه محقق اردبیلی | ||
| ۱۹ | دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز | ۱۲۰۱-۱۴۰۰ | ۵۱ | دانشگاه علوم پزشکی زاهدان | |
| ۲۰ | دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله | ۵۲ | دانشگاه الزهرا | ۲۰۰۱+ | |
| ۲۱ | دانشگاه علوم پزشکی گلستان | ۵۳ | دانشگاه اراک | ||
| ۲۲ | دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی | ۵۴ | دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان | ||
| ۲۳ | دانشگاه علوم پزشکی مازندران | ۵۵ | دانشگاه لرستان | ||
| ۲۴ | دانشگاه صنعتی نوشیروانی بابل | ۱۴۰۱-۱۶۰۰ | ۵۶ | دانشگاه صنعتی مالک اشتر | |
| ۲۵ | دانشگاه علوم پزشکی بابل | ۵۷ | دانشگاه علوم پزشکی سمنان | ||
| ۲۶ | دانشگاه علوم پزشکی کرمان | ۵۸ | دانشگاه شاهد | ||
| ۲۷ | دانشگاه علوم پزشکی کردستان | ۵۹ | دانشگاه تربیت معلم شهید رجایی | ||
| ۲۸ | دانشگاه شهید باهنر کرمان | ۶۰ | دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد | ||
| ۲۹ | دانشگاه صنعتی شاهرود | ۶۱ | دانشگاه صنعتی شیراز | ||
| ۳۰ | دانشگاه گیلان | ۶۲ | دانشگاه بیرجند | ||
| ۳۱ | دانشگاه اصفهان | ۶۳ | دانشگاه سیستان و بلوچستان | ||
| ۳۲ | دانشگاه یزد | ||||
معاونت پژوهش و فناوری
۰۱۱۱۱۰۱
